درمان بیماری های معده

درمان بیماری های معده

بیماری های معده چطور ما را درگیر می کنند؟

بهترین درمان بیماری های معده چیست؟

پس از بلع، غذا و نوشیدنی‌ها از طریق لوله مری وارد معده می‌شوند. قبل از ورود غذا به روده کوچک، معده اولین توقفگاه در دستگاه گوارش محسوب می‌شود.
معده پهن‌ترین قسمت دستگاه گوارش است. این عضو از بدن نه‌تنها به هضم غذا می‌پردازد، بلکه ذخیره‌سازی غذا را نیز انجام می‌دهد.

درمان-بیماری-های-معده

در پی هر وعده غذایی معده می‌تواند کمی بیشتر از یک لیتر غذا را در خود جای دهد. معده به‌گونه‌ای طراحی شده است که فرد می‌تواند یک وعده غذایی بزرگ را میل کرده و به‌آرامی در طول زمان به هضم ان بپردازد.

چهار تا شش ساعت یا بیشتر طول می‌کشد تا یک وعده غذایی در معده هضم گردد. هرچه میزان چربی‌های موجود در مواد غذایی زیادتر باشند، مدت‌زمان هضم غذا افزایش می‌یابد. به همین دلیل متخصصین گوارش توصیه می‌کنند افراد چربی‌های موجود در مواد غذایی را محدود نمایند.

عملکرد معده چگونه است؟

معده یک کیسه لوبیا شکل است که در پشت دنده‌های پایین قفسه سینه واقع شده است. هنگامی‌که مواد غذایی وارد معده می‌شوند، دو دریچه عضلانی، ابتدای معده و انتهای معده قبل از روده کوچک را می‌بندند.

سپس پوشش و لایه مخاطی معده اسید هیدروکلریک و آنزیم‌های گوارشی را برای تجزیه مواد غذایی ترشح می‌کنند، به‌نحوی‌که مواد غذایی برای ادامه مسیر خود در دستگاه گوارش آماده گردند.

پس از ترشح اسید و آنزیم‌ها، عضلات معده طی فرایندی که “حرکات دودی معده” نامیده می‌شود، منقبض شده و به‌آرامی مواد غذایی را با اسید معده و آنزیم‌ها مخلوط می‌نماید.

بیماری‌های معده

معده می‌تواند دچار شرایط و بیماری‌های مختلفی گردد که می‌تواند به درد، ناراحتی، مشکلات هضم و حتی مرگ منجر شود.

درمان بیماری های معده

ریفلاکس معده زمانی رخ می‌دهد که محتویات اسیدی معده وارد لوله مری می‌شوند. غذاهای تند، نعناع، شکلات، کافئین، الکل یا مرکبات، غذاهایی هستند که می‌توانند التهاب یا اسیدیته معده را افزایش داده و موجب ریفلاکس گردند.

متخصص گوارش معتقد است مواد غذایی دیرهضم، مانند غذاهای چرب، می‌توانند علائم ریفلاکس را بدتر کنند. همچنین استرس و اضطراب نیز می‌تواند شرایط ریفلاکس را بدتر نماید.

سوءهاضمه  اصطلاحی است که برای توصیف علائمی مانند، احساس پری پس از مصرف یک وعده غذایی، احساس ناراحتی معده بعد از غذا، سوزش یا درد در قسمت فوقانی شکم بکار گرفته می‌شود.

هرساله درد در ناحیه بالای شکم، سوءهاضمه و سوزش سر دل، حدود 25 درصد از افراد جمعیت را تحت تأثیر می‌گذارد. درمان ناراحتی معده معمولاً به علت ان بستگی دارد.

علت ناراحتی معده می‌تواند بیماری‌های ساده مانند عدم تحمل مواد غذایی یا بیماری ریفلاکس اسید معده به مری (GERD) باشد و یا می‌تواند بیماری‌های جدی‌تر مانند زخم‌ها و سرطان معده باشد.

باید اقدامات لازم برای رفع اضطراب، استرس و حوادث عاطفی در افراد انجام شود. هم‌زمان با درمان عوامل روحی، روانی در افراد، علائم ناراحتی معده نیز می‌تواند کاهش یابد. عواملی همچون عادات رژیم غذایی، سیگار و الکل نیز باید مدنظر قرار بگیرد. موفقیت درمان دارویی در افراد متغیر است. برخی بیماران با کمک آنتی‌اسیدها یا داروهای سرکوب‌کننده اسید معده، علائمشان تسکین می‌یابد، بیمارانی که علائم آن‌ها مربوط به دیر تخلیه شدن معده است نیز با داروهای افزایش‌دهنده سرعت تخلیه معده، شرایط شان بهبود می‌یابد.

درمان زخم معده

زخم معده در اثر ایجاد شکاف در دیواره پوششی معده به وجود می‌آید که علت ان می‌تواند مصرف برخی از داروها و یا افزایش اسید معده باشد.

علل: آسپرین، داروهای غیراستروئیدی و سابقه خانوادگی دو علت اصلی این اختلال هستند.

تشخیص: در اغلب موارد تشخیص از طریق آندوسکوپی انجام می‌شود، ممکن است بیوپسی یا نمونه‌برداری از معده برای کشف وجود هلیکوباکتر پیلوری نیز انجام شود.

تمام بیماران مبتلا به زخم که به باکتری آلوده شده‌اند باید تحت درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها قرار بگیرند. معمولاً یک داروی سرکوب‌کننده ترشح اسید لازم است تا علائم تسکین یافته و زخم بهبود یابد، همچنین اثر آنتی‌بیوتیک‌ها نیز افزایش می‌یابد. بیمارانی که دچار عوارض جدی زخم معده هستند، ممکن است نیاز به تکرار ازمایشات داشته باشند.

سرطان معده

سرطان معده از معده نشاءت می‌گیرد و بیشتر افراد مسن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

علائم سرطان معده

در مرحله پیشرفته بیماری، برخی از علائم سرطان معده می‌تواند شامل مواردی همچون: کاهش وزن بدون علت، استفراغ، وجود خون در مدفوع، زردی و یا مشکل در بلع باشد.

علت سرطان معده

هیچ علت واحدی برای سرطان معده عنوان نمی‌شود. اما برخی از عوامل خطرساز مؤثر در سرطان معده شناخته شده‌اند. برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

•  رژیم غذایی مملو از نمک و یا غذاهای دودی شده
•  برخی از مواد غذایی حاوی نیتریت؛ این مواد شیمیایی توسط باکتری‌ها در معده به ترکیبات مضرتر (مواد سرطان‌زا) تبدیل می‌شوند.
•  سیگار کشیدن
•  مصرف سنگین الکل
•  کمبود ویتامین C، مصرف نکردن میوه‌ها و سبزیجات
•  هلیکوباکتر پیلوری
•  سابقه خانوادگی

گاستروآنتریت

ورم معده و روده، التهاب دستگاه گوارش است که در معده و روده کوچک اتفاق می‌افتد. رایج‌ترین شکل این التهاب، نوع گاستروانتریت ویروسی می‌باشد.

علائم گاستروآنتریت

•  اسهال
•  استفراغ
•  از دست دادن اشتها
•  درد معده و گرفتگی شکم
•  سردرد
•  فشارخون پایین
•  سرگیجه و غش

درمان گاستروآنتریت

مهم است بدانیم افراد مبتلا به گاستروآنتریت در معرض کم‌آبی قرار دارند. ممکن است مصرف آب این مشکل را برطرف نسازد، بنابراین لازم می‌شود بیمار به‌صورت داخل وریدی مایعات را دریافت نماید.

الکترولیت‌ها، عامل مهمی در کنترل تعادل مایعات بدن محسوب می‌شوند. درصورتی‌که فرد در مدت‌زمان کوتاه مایعات زیادی ازدست‌داده باشد، الکترولیت‌های بدن فرد باید به‌سرعت جبران شود.

گاستروپارزی

در این اختلال، بیماران دچار علائم انسداد معده می‌شوند، درحالی‌که شواهد، انسداد مکانیکی معده را نشان نمی‌دهند. مشکل اساسی به اختلال هورمونی و کنترل عصبی تخلیه معده برمی‌گردد.
علائم:

•  حالت تهوع
•  استفراغ بعد از غذا
•  فقدان اشتها (بی‌اشتهایی)
•  نفخ و احساس پری بعد از مصرف مقدار اندکی غذا
•  اتساع بالای شکم پس از خوردن غذا
•  درد شکمی نیز ممکن است وجود داشته باشد.

تشخیص گاستروپارزی

معمولاً از علائم مشخصه بیماری، پزشک به این بیماری مشکوک می‌شود، اما تحقیقات لازم برای رد کردن انسداد مکانیکی در معده یا اثنی عشر نیز ممکن است لازم باشد. آندوسکوپی و تست باریم و اشعه ایکس نیز می‌تواند مفید باشد.

درمان گاستروپارزی

درمان گاستروپارزی می‌تواند بسیار دشوار باشد. جراحی در مدیریت این اختلال چندان کارساز نیست، ولی گاهی اوقات در موارد شدید ممکن است لازم گردد. داروهای مختلفی در دسترس است که به تخلیه سریع‌تر معده کمک می‌نماید. داروهایی نیز برای کاهش تهوع وجود دارد که در کاهش علائم مؤثر هستند. همچنین کنترل سخت‌گیرانه قند خون و دیابت نیز نقش مهمی درمان این بیماری دارد.

پولیپ معده

پولیپ معده توده های سلولی هستند که روی دیواره داخلی معده تشکیل می شوند. پولیپ های معده به ندرت بروز می کنند. معمولا پولیپ های معده علامتی ندارند و در اغلب موارد، زمانی که پزشک به دلیل دیگری معده شما را معاینه و بررسی می کند، معلوم می شوند.

سلامت معده

توصیه‌هایی وجود دارد که می‌تواند از مشکلات گوارشی مانند یبوست و ناراحتی معده جلوگیری به عمل آورد، برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

• از وعده‌های غذایی کوچک استفاده نمایید.
• از مصرف نوشیدنی‌های گازدار اجتناب ورزید.
• رژیم غذایی شما باید غنی از میوه‌ها و سبزیجات باشد، مصرف غذاهای چرب را کاهش دهید.
• سیگار را ترک کنید.
• اضافه‌وزن خود را کاهش دهید.
• بعد از مصرف غذا، یک پیاده‌روی ملایم داشته و یا در حالت قائم قرار گیرید.
• هنگام خواب از مصرف تنقلات خودداری کنید.
• از مصرف غذاهای تحریک‌کننده اجتناب ورزید.
• حداقل در روز هشت لیوان آب (یا مایعات دیگر فاقد کافئین) بنوشید.
• در صورت نیاز از داروهای ضد اسید معده استفاده نمایید.
• مقدار کافی فیبر مصرف کنید تا مدفوع شما حجیم گردد. حداقل 25 تا 30 گرم فیبر در روز است. مصرف کنید.
• 30 تا 40 دقیقه، سه تا پنج بار در هفته برای کمک به‌سلامت دستگاه گوارش ورزش کنید. راه رفتن، دویدن، تمرین با وزنه و تمرینات مقاومتی در این زمینه مفید خواهند بود.
• برای حفظ تعادل باکتری‌های مفید روده، از پروبیوتیک‌ها مصرف نمایید.
• هنگام نیاز سریع به سرویس بهداشتی مراجعه کنید، منتظر نمانید.
• اگر مدفوع شما بیش‌ازحد سخت است یا یبوست دارید، سعی کنید از ملین‌ها استفاده نمایید یا یک قاشق غذاخوری از روغن‌های معدنی، روغن‌زیتون و یا روغن بذر کتان استفاده نمایید.

نتیجه گیری

معده ارگانی مهم در بدن است که می تواند در شرایط مختلف دچار بیماری و مشکل شود. در صورت بروز هر گونه علائم فوق، شما می تواند به متخصص گوارش مراجعه کرده و سلامت معده خود را ارتقا دهید.

دکتر مسعود صدرالدینی

دکتر مسعود صدرالدينی فوق تخصص گوارش ، کبد و آندوسکوپی می باشند ایشان دارای بورد تخصصی و فوق تخصصی از دانشگاه علوم پزشکی تهران مباشند همچنین متخصص گوارش ( معده و روده ) و داخلی هستند که دوره ی فلوشیپ ERCP پیشرفته را گذرانده و دارای سابقه آموزشی و پژوهشی در دانشگاه های علوم پزشکی میباشند و عضو انجمن گوارش اروپا و امریکا هستند.