درمان کبد چرب چیست؟

آیا می خواهید کبد چرب خود را درمان نمایید؟

آیا از بی تأثیر بودن درمان های خانگی اطلاع دارید؟

با ما در این مقاله به منظور آشنایی با روش های درمان کبد چرب همراه باشید.

کبد چرب نیز همچون هر بیماری دیگری دارای عوارض مختلفی می باشد. اما آیا می توان این بیماری را همچون یک سرماخوردگی ساده در منزل درمان کرد؟

کبد چرب چیست؟

کبد چرب به معنای تجمع بیش از حد چربی در کبد می باشد، در صورتی که در کبد سالم هیچ گونه چربی اضافه وجود نخواهد داشت. داشتن میزان درصد کمی از چربی با توجه به شرایط برخی از افراد مشکلی را برای آن ها به وجود نخواهد آورد . نوعی از چربی بدن که تری گلیسیرید نامیده می شود، معمولا با مصرف مواد غذایی جذب بدن می گردد. گاهی اوقات علت ابتلا به بیماری کبد چرب به دلیل مصرف الکل نخواهد بود که در این زمان به این بیماری کبد چرب غیر الکلی گفته می شود که می تواند منجر به استئاتوهپاتیت غیر الکلی گردد. در گذشته بیماری کبد، یک بیماری بی ضرر و نادر بوده است و پیشرفت بیماری به اندازه امروز نبوده است و به یک بیماری جدی و خطرناک تبدیل نمی شد. بیماری کبد چرب در بسیاری از افراد می تواند بدون التهاب و علائم باقی بماند.

علت کبد چرب

بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) معمولاً اضافه وزن دارند و از عارضه‌هایی مانند چربی خون بالا و دیابت نوع دو نیز رنج می‌برند. مشخص نیست که آیا چاقی عامل NAFLD است یا عللی، مانند کنترل نکردن قند و چربی خون، که باعث اضافه وزن شده است به انباشته شدن چربی در کبد نیز دامن زده است. بیماری‌های مرتبط با کبد چرب عبارت است از:

• چاقی: شکی نیست که چاقی در ابتلا به بیماری کبد چرب نقش دارد. امروزه علاوه بر وزن بدن، شاخص توده بدنی (BMI ) نیز برای تعیین چاق بودن فرد در نظر گرفته می‌شود.
• دیابت نوع دو: دیابت نوع دو روند سوخت و ساز قند را در بدن مختل می‌کند؛ این مشکل به دو علت رخ می‌دهد؛ در یک حالت سلول‌های بدن به انسولین، هورمون کنترل کننده قند خون، واکنش نشان نمی‌دهد و در حالت دیگر انسولین کافی در بدن وجود ندارد. دیابت و چاقی مرتبط با یکدیگرند.
• سندرم متابولیک: سندرم متابولیک به گروهی از مشکلات مرتبط با چاقی گفته می‌شود که دست‌کم شامل سه مورد از عارضه‌های زیر می‌شود:
• تری گلیسیرید بالا
• پایین بودن کلسترول خوب یا HDL
• فشار خون بالا
• بالا بودن قند خون ناشتا که علامت ابتلا به دیابت یا پیش دیابت است.
• بیش از حد پهن بودن دور کمر

البته عارضه‌های دیگری نیز می‌تواند علت کبد چرب باشد که پزشک آنها را نیز در فرایند تشخیص مد نظر قرار می‌دهد. سالمندان بیشتر مستعد ابتلا به کبد چرب غیرالکلی هستند. شیوع کبد چرب در میان آقایان و نژاد اسپانیولی نیز بالاتر است.

علائم کبد چرب

بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی معمولاً با علائم خاصی مواجه نمی‌شوند. اما اگر بیماری تشدید شود، برخی بیماران علائم زیر را تجربه می‌کنند:

• احساس خستگی مزمن و کسالت
• بی‌اشتهایی و کاهش وزن
• ناراحتی‌های شکمی؛ درد در سمت راست فوقانی شکم

اگر بیماری تشدید شود و به سیروز کبدی بیانجامد، در اثر زخم شدن و از کار افتادن کبد ناهنجاری‌ها و علائم جدی‌تری بروز می‌یابد. برای مثال چون کبد نمی‌تواند بیلی روبین را تجزیه کند، میزان بیلی روبین افزایش می‌یابد و چشم‌ها و پوست زرد می‌شود. همچنین علائمی مانند رنگ پریدگی به علت کم‌خونی، مشکلات تنفسی، خونریزی مری، معده یا راست روده (رکتوم)، گیجی و حتی کما به علت از کار افتادن کبد بروز می‌یابد.

بیماری کبد چرب چه تاثیری بر کبد می‌گذارد؟

مرحله اولیه بیماری کبد چرب معمولا بی علامت خواهد بود و فرد هیچ گونه التهاب یا زخمی را در این ناحیه نخواهد داشت. زمانی که بیماری پیشرفت بسیار زیادی کرده باشد، می تواند منجر به بیماری استئاتوهپاتیت غیر الکلی گردد. بیماری استئاتوهپاتیت غیر الکلی یک بیماری شدید کبدی است که می تواند منجر به سیروز کبدی شود. سیروز کبدی بیماری است که آسیب بسیار زیادی به کبد وارد می کند و شدید ترین نوع بیماری است.

تشخیص کبد چرب

چنانچه بیمار در معرض ابتلا به کبد چرب غیرالکلی باشد، پزشک برای غربالگری بیماری دستور آزمایش خون می‌دهد تا میزان آنزیم‌های کبدی را بررسی کند و در صورت لزوم با توجه به نتیجه آزمایش خون دستور آزمایش‌های بیشتر را بدهد. پزشک ابتدا شرح حال و سابقه پزشکی بیمار و همچنین سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری را بررسی می‌کند. بعضی از بیماری‌های گذشته می‌تواند علامت وجود مشکل در کبد باشد. سپس متخصص معاینه بالینی انجام می‌دهد. مهم‌ترین مرحله معاینه این است که پزشک اطراف کبد را لمس می‌کند تا متوجه حس بیمار و یا وجود توده نرم یا سخت یا برآمدگی بشود. ضمناً پزشک پوست را بررسی می‌کند تا متوجه رنگ غیرعادی آن یا وجود لکه‌های علامت بیماری کبد بشود. یکی از کارآمدترین ابزار تشخیصی امروز دستگاه فیبرواسکن است که به سرعت میزان چربی ذخیره شده در کبد را مشخص می‌کند. متخصصین می‌توانند با بهره‌گیری از فیبرواسکن طرح درمانی مناسب را برای پیشگیری از عوارض متعدد تهیه کنند. آمادگی قبل از این آزمایش بسیار ساده است و نیازی به ناشتا بودن بیمار ندارد. آزمایش به سرعت انجام می‌شود و در همان جلسه اطلاعات مفیدی درباره وضعیت کبد به دست می‌آید. فیبرواسکن در زمان کوتاهی انجام می شود و چون در عمق 6.5cm*3cm نفوذ می‌کند، نتایج آن بسیار دقیق است. نتیجه بلافاصله پس از اسکن آماده است و اسکن هیچ گونه عوارضی به دنبال ندارد. فیبرواسکن را می‌توان بدون آسیب زدن به سلامتی بیمار هر چند دفعه که لازم باشد، تکرار کرد. فیبرواسکن نیازی به بستری شدن شبانه ندارد و بیمار بلافاصله مرخص می‌شود. از این گذشته هزینه فیبرواسکن بالا نیست.

درمان کبد چرب

داخل کبد بیماران مبتلا به بیماری کبد چرب مقداری چربی انباشته شده است. این توده‌های چربی اجازه نمی‌دهد تا کبد وظیفه خود را در حذف مواد سمی از خون به خوبی انجام دهد. از علل بیماری کبد چرب غیرالکلی می‌توان به چاقی، دیابت، فشار خون بالا و بالا بودن لیپید (کلسترول و تری‌گلیسیرید) خون اشاره کرد. الکل نیز احتمال ابتلا به بیماری کبد چرب را افزایش می‌دهد. زمانی که بیماری کبد چرب پیشرفت می‌کند، به التهاب و سیروز کبدی (زخم شدن کبد) می‌انجامد و عملکرد کبد را به شدت مختل می‌کند و پیوند کبد ضرورت می‌یابد. در واقع در خلال دهه گذشته بر تعداد بیمارانی که به دلیل بیماری کبد چرب و سیروز کبدی نیاز به پیوند کبد پیدا کرده‌اند، افزوده شده است. بیماری کبد چرب در اکثر موارد هیچ مشکل جدی ایجاد نمی‌کند و مانع از عملکرد عادی کبد نیز نمی‌شود. با این حال کبد چرب تحت شرایطی خاص به این اندام مهم آسیب می‌زند. درمان لازم با تشخیص فوق تخصص گوارش و کبد و پس از تعیین شرایط کبد انجام می شود. کبد چرب عموماً نیازی به درمان ندارد؛ اما اگر درمان ضرورت یابد، درمان مناسب با توجه به علت بیماری انتخاب می‌شود. چنانچه کبد چرب منجر به ازکارافتادگی کبد شده باشد، پیوند کبد ضروری خواهد بود. در کل فوق تخصص گوارش درمان کبد را به دو روش جراحی و غیر جراحی انجام می دهد. درمان جراحی بسته به شدت بیماری می تواند به صورت ذیل انجام شود:

جراحی کبد

بیماری کبد چرب غیرالکلی گاهی به از کارافتادگی کبد می‌انجامد و پیوند کبد را ضروری می‌کند. معاینات و ارزیابی پیوند کبد پیچیده است و معمولاً چند ماه طول می‌کشد. پیوند کبد در صورتی لازم می‌شود که عملکردهای کبد بیش از آن آسیب دیده باشد که بدن قادر به ترمیم کبد و رفع مشکلات باشد. همچنین لوله تنفسی، سرم برای رساندن مایعات و دارو، سوند برای تخلیه ادرار از مثانه و لوله‌های دیگری برای تخلیه مایعات و خون از شکم به بیمار متصل می‌شود. بیمار چند روز در بخش مراقبت‌های ویژه بستری می‌شود و سپس به بخش منتقل می‌شود. مدت زمان بستری شدن به شرایط خاص بیمار و عوارض بروز یافته بستگی دارد.

درمان غیر جراحی

چنانچه عارضه‌های مولد بیماری کبد چرب درمان شود، وضعیت کبد نیز بهبود می‌یابد. به بیان دیگر با کاهش وزن، کنترل قند خون، افزایش میزان کلسترول خوب، پایین آوردن کلسترول بد و در کل درمان تمام بیماری‌های همراه با سندرم متابولیک می‌توان مشکل کبد چرب را نیز حل کرد. بیماران مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی آسیب‌پذیرتر هستند و باید تغییرات مفیدی را در سبک زندگی خود ایجاد کنند تا هم وضعیت کبدشان و هم سلامتی عمومی‌شان بهبود یابد. کم کردن وزن به میزان 10 % آسیب کبدی را به نحو قابل توجهی کاهش می‌دهد.

 پیشگیری از کبد چرب

کبد چرب همچون هر بیماری دیگری با انجام تمهیداتی قابل پیشگیری می باشد. در ذیل به برخی از این موارد اشاره می نماییم:

• حفظ وزن در حد مناسب

اگر چاق هستید یا اضافه وزن دارید، سعی کنید وزنتان را به تدریج کم کنید.

• رعایت رژیم غذایی متعادل و سالم

از خوردن غذاهای با کلسترول بالا پرهیز کنید. سبزیجات، میوه و خوراکی‌های کم چرب کلسترول و تری گلیسیرید را پایین می‌آورد.

• ورزش منظم را از یاد نبرید.
• داروها را طبق تجویز پزشک مصرف کنید

ممکن است پزشک برای پایین آوردن تری گلیسیرید استاتین تجویز کند. در صورت ابتلا به دیابت یا مقاومت به انسولین نیز داروهای ضد دیابت تجویز می‌شود.

عوامل خطر بیماری کبد چرب

با پیشرفت علم و تکنولوژی عوامل خطری که تا به امروز شناخته شده است؛ عبارت است از: اضافه وزن، عدم فعالیت های جسمی، مقاومت به انسولین، سندرم متابولیک و … می باشد. معمولا افرادی که به عواملی همچون ذیل باشند بیشتر در معرض این بیماری قرار خواهند داشت.

• مصرف دخانیات از جمله سیگار
• ابتلا به بیماری دیابت نوع دو
• فشار خون بالا
•  ابتلا به چربی خون
• تنبلی تخمدان یا تخمدان پلی کیستیک
•  مبتلا به هپاتیت بی و سی
• مصرف برخی داروهای خاص
• کاهش وزن سریع

سن ابتلا به بیماری کبد چرب در جوامع امروزی رو به کاهش می باشد. این بیماری که می تواند بر اثر عوامل مختلفی فرد را درگیر نموده و زندگی وی را تحت تأثیر قرار دهد، تنها توسط بهترین فوق تخصص گوارش و با انجام آزمایشات مخصوص قابل درمان می باشد.