درمان انواع بیماری بواسیر یا هموروئید

 

بواسیر به معنی تورم عروق خونی در مقعد است. بواسیر ممکن است داخلی باشد و یا در کانال مقعد یا در قسمت خارجی آن و در بیرون از رکتوم ایجاد شود. از دلایل شایع ابتلا به بواسیر می‌توان به یبوست، رژیم غذایی نامناسب، حاملگی، نشستن‌های طولانی‌ مدت و عدم تحرک فیزیکی اشاره کرد. بواسیر بیماری است که شاید شما نتوانید به راحتی در مورد آن با دیگران صحبت کنید، اما شما نمی‌توانید این واقعیت را مخفی نگه دارید زیرا این بیماری دردناک بوده و باعث ناراحتی و آزار شما می‌شود. اگر شما خونریزی رکتوم دارید باید حتماً به پزشک مراجعه کنید. دکتر صدرالدینی فوق تخصص گوارش، کبد و آندوسکوپی از طریق آزمایش‌ها و معاینات جامعی که انجام می‌دهد مطمئن می‌شود که خونریزی به دلیل وجود بیماری‌های خطرناک دیگری مانند سرطان مقعد یا سرطان روده بزرگ نیست. سپس او از روش‌های مختلف درمانی مانند تجویز پماد، پد یا شیاف برای شکاف‌های شکل گرفته یا باندهای پلاستیکی در مراحل اولیه شکل‌گیری بواسیر استفاده می‌کند.

وقتی که عروق خونی اطراف مقعد یا رکتوم بزرگ شده یا از خون پر می‌شوند، بیمار به بواسیر مبتلا شده است. این بیماری می‌تواند به دلایل زیر به وجود آید:

• حاملگی
• افزایش سن
• اسهال مزمن
• یبوست مزمن – زور زدن برای دفع مدفوع
• نشستن طولانی مدت (به‌ خصوص در توالت)
• مقاربت مقعدی
• چاقی و اضافه‌ وزن
• عوامل ژنتیکی، برخی از مردم به طور ارثی مستعد ابتلا به بواسیر هستند.

بواسیر ممکن است در داخل مقعد یا بالای قسمت داخلی آن به وجود بیاید. بواسیر ممکن است در خارج از مقعد و در زیر پوست آن نیز دیده شود.

علائم شایع این بیماری عبارتند از:

• خونریزی که غالباً بدون درد است. بیمار ممکن است متوجه لکه‌های قرمز خون روی دستمال توالت یا کاسه توالت شود.
• احساس سوزش و خارش در ناحیه مقعد
• ناراحتی و درد در ناحیه مقعد
• توده بیرون‌زده از ناحیه مقعد
• تورم در ناحیه مقعد
• توده در اطراف مقعد که در برخی موارد احساس می‌شود.
• نشت مدفوع (بدون اینکه شما اختیار کنترل آن را داشته باشید)
• احساس پری
• مخاط در مدفوع

در واقع، 4 نوع مختلف بواسیر و درجه هموروئید وجود دارد، 4 نوع هموروئید، 4 مرحله هموروئید و 4 درجه هموروئید که هر یک باعث بروز سطحی از ناراحتی و درد می‌شوند. در اینجا به 4 نوع اصلی آن اشاره می‌کنیم:

• بواسیر داخلی: این نوع بواسیر زمانی اتفاق می‌افتد که عروق داخلی تحت فشار زیادی قرار می‌گیرند. اصلی‌ترین علامت این نوع بواسیر، دیدن خون روی دستمال توالت یا در مدفوع است. این نوع بواسیر دردناک بوده و می‌تواند در صورت پرولاپس شدن مشکلات زیادی ایجاد کند. بواسیر پرولاپس شده به این معنی است که عروق متورم به سمت حفره مقعد افتادگی پیدا کرده‌اند.
• بواسیر خارجی: بواسیر خارجی، پرولاپس حفره مقعد است. این نوع بواسیر دردناک بوده و معمولاً با خونریزی همراه است و سوزش بسیار آزاردهنده‌ای ایجاد می‌کند. بواسیر خارجی می‌تواند پرولاپس شده یا ترومبوزه باشد.
• بواسیر ترومبوزه: این نوعی از بواسیر خارجی است که مشخصه آن وجود لخته‌های خون است. لخته‌های خون زمانی ایجاد می‌شوند که عروق، متورم شده و خون‌رسانی قطع می‌شود. وقتی این اتفاق افتاد، بواسیر شکاف برداشته و باعث ایجاد لخته‌های خون زیر پوست می‌شود. این نوع ا ز بواسیر می‌تواند بسیار دردناک باشد و برای درمان آن باید روش‌های جراحی به کار برده شود.
• بواسیر پرولاپس شده: این نوع بواسیر از نوع بواسیر داخلی است که در زیر حفره مقعد تشکیل می‌شود. هنگامی که بافت‌های هموروئیدی ضعیف می‌شوند این اتفاق می‌افتد.

بیماری بواسیر می‌تواند در چهار مرحله یا گرید طبقه‌بندی شود:

• درجه1: مشخصه این نوع بواسیر که از نوع بواسیر داخلی است تشکیل شدن آن در بالای حفره مقعد یا خط پکتینات است. در این درجه درد و نشانه‌ای از وجود بواسیر دیده نمی‌شود اما در برخی موارد احساس ناراحتی و خارش ایجاد می‌شود.
• درجه 2: در این درجه پرولاپس شروع به شکل‌گیری می‌کند. بافت‌های هموروئیدی ضعیف شده و از بین می‌روند و به سمت خارج کانال مقعد می‌آید. این فرایند برگشت‌پذیر است. توده تشکیل شده در این گرید معمولاً آزار دهنده و دردناک است.
• درجه 3: این درجه نیز از نوع پرولاپس شده است اما برگشت‌پذیر نیست. این بدان معناست که بواسیر پرولاپس شده نمی‌تواند مانند بواسیر درجه 2 به سمت عقب بازگردانده شود. این نوع از بواسیر بسیار دردناک بوده و احتمالاً با خونریزی همراه است.
• درجه 4: در این نوع، بواسیر از دهانه رکتوم آویزان شده و به سمت بیرون می‌زند. این نوع از بواسیر فوق‌العاده دردناک بوده و ممکن است با خونریزی و عفونت همراه باشد.

در بسیاری از موارد، اقدامات ساده می‌تواند علائم را بهبود بخشیده و بواسیر به خودی خود بهتر شود. البته در برخی موارد دارودرمانی و انجام عمل‌های جراحی ضروری است.

دارودرمانی

بسیاری از داروهای بواسیر نیازی به نسخه پزشک ندارند. این داروها شامل پمادها، پدها یا شیاف‌های طبی می‌شود. موادی مانند هیدروکورتیزون و عنبر سائل (نارون کوهی) می‌توانند در کاهش درد و خارش مؤثر باشند. این داروها نباید بیش از 7 روز استفاده شوند (مگر در مواردی که پزشک تشخیص دهد)

شکاف‌های ساده

اگر لخته خون اطراف بواسیر خارجی شکل گرفته باشد، پزشک یک شکاف ساده در آن ایجاد می‌کند. معمولاً ایجاد این شکاف مؤثر است. اگر خونریزی ادامه یابد استفاده از باندهای لاستیکی، اسکلروتراپی (تزریق) یا انعقاد ضروری خواهد بود.

بستن بواسیر به وسیله باندهای لاستیکی

در عمل بستن بواسیر به وسیله باندهای لاستیکی، یک باند لاستیکی کوچک اطراف مرکز بواسیر قرار داده می‌شود. این باند باعث می‌شود که هموروئید جمع شده و بافت‌های اطراف از بین رفته و بهبود یابند و در نهایت بواسیر به جای خودش بازگردد. این کار در سه تا چهار مرحله در 6 تا 8 هفته به صورت جداگانه انجام می‌شود تا بواسیر به طور کامل از بین برود. برخی دیگر از عمل‌هایی که برای درمان بواسیر در مطب انجام می‌شوند عبارتند از لیزردرمانی یا انعقاد خون با اشعه مادون قرمز، اسکلروتراپی و کرایوسرجری. تمام این روش‌ها عملکردی مشابه بستن بواسیر به وسیله باند لاستیکی دارند.

عمل جراحی برای درمان بواسیر

اگر درمان‌های اولیه مؤثر واقع نشد یا بواسیر بسیار بزرگ بود باید از روش‌های جراحی استفاده کرد.

هموروئیدکتومی

اگر بواسیر شما بسیار بزرگ شده، علائم بواسیر خارجی مقاوم دارید یا بواسیر داخلی شما علی رغم استفاده از باندهای لاستیکی دوباره عود کرده است باید برای درمان آنها عمل جراحی انجام دهید. در هموروئیدکتومی سنتی یک شکاف باریک در اطراف بافت‌های هموروئید داخلی و خارجی ایجاد شده و عروق خونی مختلف برداشته می‌شوند.

استاپلر (گیره)

یک روش جایگزین هموروئیدکتومی قدیمی عملی است که به آن هموروئیدوپکسی استاپلر گفته می‌شود. در این روش جراحی، خونریزی یا پرولاپس بواسیر داخلی درمان می‌شود. جراح با استفاده از ابزار استیپل هموروئید را به محل طبیعی خودش بازمی‌گرداند.

درمان‌های خانگی برای درمان بواسیر

با اینکه روش‌هایی برای از بین بردن علائم بواسیر وجود دارد اما نمی‌توان هموروئید­ها را از بین برد.

• کرم‌ها و پمادهای موضعی: کرم‌ها یا شیاف‌های بدون نیاز به نسخه پزشک که حاوی هیدروکورتیزون هستند می‌توانند به بهبود علائم بواسیر کمک کنند. همچنین پدهایی وجود دارد که حاوی بیحس کننده‌های موضعی هستند.
• حمام ناحیه آسیب دیده: به آرامی منطقه آسیب‌دیده را با آب گرم استحمام کنید. از صابون استفاده نکنید. پس از حمام به آرامی ناحیه آسیب دیده را با سشوار خشک کنید.
• استفاده از بسته یخ یا کمپرس سرد: کمپرس سرد را روی ناحیه مشکل دارد قرار دهید تا تورم آن کاهش یابد.
• استفاده از آب گرم در یک وان کوچک: وان کوچک روی توالت قرار داده می‌شود. برخی از فروشندگان لوازم پزشکی و داروخانه‌های این وان‌ها را می‌فروشند. با استفاده از این روش می‌توانید از سوزش و خارش بواسیر بکاهید.
• دستمال توالت خود را مرطوب کنید: دستمال توالت خشک ممکن است مشکل را تشدید کند.
• داروهای ضددرد: برخی مسکن‌ها مانند آسپیرین، ایبوپروفن و استامینوفن (تایلنول) به کاهش درد و ناراحتی کمک می‌کنند.

اگر دفع مدفوع فرد به راحتی انجام شود احتمال شکل‌گیری بواسیر به میزان زیادی کاهش می‌یابد. احتمال ابتلا به بواسیر در صورت رعایت موارد زیر کاهش می‌یابد:

• تغذیه: مقادیر زیادی میوه و سبزیجات مانند غلات کامل بخورید به طوری که باعث شود که مدفوع همیشه نرم باشد. همچنین نوشیدن مقادیر زیاد مایعات نیز باعث نرم شدن مدفوع می‌شود. (البته این شامل الکل نمی‌شود)
• زور زدن: در هنگام اجابت مزاج زور نزنید و نفس خود را نگه ندارید زیرا باعث وارد کردن فشار بر عروق در قسمت پایینی رکتوم می‌شود.
• در زمان نیاز به توالت بروید: در صورتی که احساس کردید به رفتن به توالت نیاز دارید بلافاصله این کار را انجام دهید. با نگه داشتن خودتان و به تأخیر انداختن اجابت مزاج، مدفوع خشک‌تر می‌شود.
• فعالیت‌های فیزیکی: نشستن یا ایستادن طولانی مدت باعث وارد آمدن فشار بر عروق خونی می‌شود.
• وزن خود را پایین نگه دارید: اضافه‌وزن و چاقی احتمال ابتلا به بواسیر را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.