فیستول مقعدی چیست؟درمان با/بدون جراحی

فیستول هایی که در نواحی مقعدی ایجاد می شود ناشی از بروز آبسه های مقعدی است و در نهایت منجر به خروج ترشحاتی از نواحی مقعدی می شود. این ترشحات معمولا تداوم دارد و موجب اذیت و آزار افراد می گردد.

در ادامه نوشتار برانیم که سوالاتی را در زمینه فیستول مقعدی پاسخ گوییم تا افرادی که در پی کسب اطلاعاتی در این زمینه هستند بتوانند نگاهی دقیق در خصوص این عارضه داشته باشند.

فیستول مقعدی چیست؟

به طور کلی در نواحی مقعدی و در داخل روده بزرگ غددی وجود دارند که ترشحاتی با خود به همراه دارند. ترشحاتی که از این غدد خارج  می شود برای سلامت بدن حیاتی هستند. اما گاها به دلایلی این غدد بسته شده و مواد داخل آن می ماند و عفونت غدد را به همراه دارد. به این وضعیت می گویند مقعد آبسه کرده است و یا آبسه مقعدی تشکیل شده است.

زمانی که این آبسه را تخلیه کنند این دهانه گشوده باقی می ماند و  فیستول تشکیل می شود. در واقع فیستول ها به مجاری گفته می شود که نواحی مقعدی را به بیرون متصل کرده و راهی برای خروج ترشحات داخلی مقعدی می شود.

طبقه بندی و انواع فیستول مقعدی

فیستول مقعدی براساس نواحی مختلف تقسیم بندی می شوند. در حقیقت فیستول مقعدی براساس این عضلات به گروه‌های اینتر اسفنکتری (intersphincteric)، ترانس اسفنکتری (transsphincteric)، سوپرا اسفنکتری (suprasphincteric)، و اکسترا اسفنکتری (extrasphincteirc) طبقه‌بندی می‌شود.

شایع ترین بیمار مقعدی فیستول مقعدی اینتر اسفنکتری است و نادرترین بیماری مقعدی اکسترا اسفنکتری می باشند. جالب است بدانید که تشخیص نوع خاص فیستول می تواند تاثیر بسزایی در انتخاب روش جراحی داشته باشد.

علائم فیستول مقعدی

به طور افرادی که به بیماری فیستول مقعدی مبتلا هستند سابقه ابتلا به تشکیل آبسه را دارند. همچنین با علائم و نشانه های همچون احساس درد، خارش، خروج ترشحات از نواحی پوست اطراف مقعد، التهاب پوست اطراف مقعد و گاهی نیز خونریزی از ناحیه مقعد می باشد.

• مهم ترین علائمی که از بروز فیستول مقعدی حکایت می کند:
  • درد و ناراحتی در نواحی اطراف مقعدی
  • حس بی حالی و خستگی
  • نواحی اطراف مقعد سرخ رنگ می شود و با حساسیت و با حس خارش همراه است
  • خروج عفونت از بخش های اطراف مقعد
  • احساس تب و سرد شدن نواحی مختلف بدنی

بهترین زمان مراجعه به پزشک

در صورت سابقه ابتلا به بیماری آبسه در ناحیه مقعد و رنج از این بیماری، همچنین مواجهه با علائم و نشانه های تب، سرد شدن بدن، یبوست یا مشکل در دفع مدفوع، تورم، خونریزی و ترشحات چرکی از مواردی است که در صورت مواجه با این موارد حتما بایستی بدون اتلاف وقت به متخصص گوارش مراجعه نمایید.

عوامل تشدید کننده فیستول

یکسری شرایط هستند که می توانند در بروز فیستول مقعدی اثر گذار باشند. از جمله مهم ترین این عوامل:

• ورم روده
• آبسه مقعدی
• بیماری کرون
• اسهال مزمن
• رادیوتراپی که با هدف درمان سرطان مقعد انجام می شود.

روش های تشخیصی

معاینات و بررسی های بالینی

استفاده از اسکوپ؛ این ابزار این امکان را فراهم می سازد که پزشک نواحی داخلی مقعدی را مشاهده کند

استفاده از لوله هایی نازک که با ورود به نواحی مقعدی و فسیتول ها می تواند اطلاعاتی را در اختیار پزشکان قرار دهد

استفاده از روش های عکسبرداری به منظور مشاهده دقیق تر نواحی داخلی

درمان فیستول مقعدی

ابتدا پزشکان برای درمان موقتی و کاهش علائم فیستول های مقعدی آنتی بیوتیک تجویز می کنند اما درمان نمی تواند محدود به استفاده از آنتی بیوتیک باشد.  از این رو مرحله بعد درمان جراحی است. در روند جراحی اقدامات مختلفی قابل انجام است تا بتوانند این عارضه را برطرف کنند.

از جمله اقداماتی که پزشکان انجام می دهند:

مراقبت های بعد از جراحی فیستول مقعدی

تمامی مراقبت هایی که در زیر می آید در واقع به نوعی به کنترل فیستول مقعدی و کاهش احتمال ابتلا مجدد به آن انجام می شود و روند درمان را تکمیل می کند. پس از درمان استفاده از داروهای مسکن در صورت وجود درد توسط پزشک تجویز می شود. همچنین مصرف داروهای تجویزی پزشک و کامل نمودن دوره داروهای آنتی بیوتیک یک امر ضروری است.

• در طول دوره بهبودی بهتر است که از غذاهایی استفاده شود که احتمال یبوست را کاهش می دهد.
• حمام کردن این است که در حمام به طور نشسته و در آب گرم قرار گیرند
• استفاده از مسکن ها ضروری است زیرا می تواند در بهبود محل جراحی شده اثر بخش باشد.
• مواد غذایی مورد نیاز در دوران بهبودی مواد غذایی حاوی فیبر است که تا حد زیادی می تواند به روند درمان کمک کند.

عوارض فیستول مقعدی

اکثریت مواقع عوارض ناشی از فیستول های مقعدی پس از درمان مجدد عود می کند که این عارضه همراه با ایجاد مشکلاتی در زمان دفع باشد در حقیقت این عوارض تنها در مواقعی خاص اتفاق می افتد که برخی از عضلات ناحیه مقعد که در اطراف قرار دارد بنام اسفنکتر در طول جراحی برداشته شود.

آیا امکان بازگشت مجدد آبسه مقعدی وجود دارد؟

واقعیتی که وجود دارد این است که نیمی از افرادی که با آبسه های مقعدی و نیز فیستول مقعدی روبرو بوده اند احتمال ابتلای مجدد آنان به این دو عارضه نیز همچنان وجود دارد. از این رو مهم است که نسبت به علائم آن حساس بوده و در صورتی که این علائم را مشاهده کردید مجددا به پزشکان متخص مراجعه کنید تا روند تشیخص و درمان آغاز شود.

نکته آخر

در طول نوشتار مهم ترین موضوعاتی که در زمینه فیستول های مقعدی مطرح است را آورده ایم. خوشبختانه بسیاری از پزشکان می توانند به موقع تشخیص های لازم را داشته باشند و بهترین روند جراحی را برای شما رقم بزنند. از این رو توصیه می کنیم که اقدامات تشخیصی و درمانی را سریعا انجام دهید تا از این مسیر احتمال موفقیت نتیجه درمان افزایش یابد.

برای کسب اطلاعات بیشتر به بهترین فوق تخصص گوارش در تهران مراجعه نمایید.