بهترین درمان معده درد چیست؟

یکی از دردهایی که اغلب در قسمت وسط شکم احساس می‌شود، درد معده است. درد معده اغلب بر اساس عامل ایجاد کننده آن به دو نوع اصلی شامل معده درد عصبی و معده درد بعد از غذا تقسیم می‌شود. متأسفانه بسیاری از مردم با معده دردهای بعد از خوردن غذا کاملاً خو گرفته و آن را به عنوان جزئی از زندگی عادی خود پذیرفته‌اند. اما این نوع معده درد را اصلاً نباید عادی و طبیعی دانست. در واقع شخصی که سالم باشد هیچ گاه نباید بعد از خوردن غذا احساس درد و ناراحتی داشته باشد. معده درد عصبی در شرایط استرس و اضطراب شدید از شیوع بیشتری برخوردار است و در عین حال تشخیص آن هم برای پزشکان مشکل‌تر است. زیرا درد و سوء هاضمه اصولاً یک نوع واکنش فیزیکی به شمار می‌آید که نسبت به محرک‌های فیزیکی (و نه عصبی) بروز می‌کند. بنابراین ممکن است قبل از هر گونه اقدام درمانی، نیاز به انجام یک آزمایش عصبی بر روی بیمار باشد. در مورد معده درد بعد از غذا هم متخصص گوارش با انجام چند آزمایش و بررسی شرح حال و سوابق بیمار می‌تواند مشکل اصلی را تشخیص داده و نسبت به درمان آن اقدام نماید.

درد معده که در اصطلاح کلی به آن “درد شکم” گفته می‌شود، می‌تواند علل مختلفی داشته باشد که عارضه‌های متعددی از سوء هاضمه و سندرم روده تحریک‌پذیر گرفته تا ورم معده (گاستریت) و بیماری رفلاکس اسیده معده را شامل می‌شود. عوامل مختلفی که باعث بروز درد معده می‌شوند ممکن است همگی در بیمار علائم یکسانی از قبیل دل درد و دل پیچه را تولید کنند. بنابراین اولین قدم برای تشخیص دقیق بیماری شما آن است که تعیین شود چه عاملی باعث ایجاد درد شده است. این درد می‌تواند ناشی از پرخوری، اضطراب، عفونت ویروسی و یا سایر مشکلات حاد در سیستم گوارش شما باشد.

اگر معده درد شما به تازگی و بدون سابقه قبلی شروع شده است و همراه با آن دچار اسهال هم شده‌اید، علت آن می‌تواند بیماری التهاب معدی – روده‌ای (گاستروآنتریت) باشد. یعنی در واقع شما به یک عفونت ویروسی یا باکتریایی در معده و روده بزرگ مبتلا شده‌اید که علائم آن بعد از چند روز و بدون آنکه به درمان خاصی نیاز داشته باشد، برطرف خواهد شد. بیماری گاستروآنتریت ممکن است در اثر تماس نزدیک با فردی که آلوده به عفونت ویروسی یا باکتریایی بوده است و یا با خوردن غذای آلوده (مسمویت غذایی)، به شخص سالم انتقال پیدا کند. در صورتی که علائم اسهال و دلپیچه به صورت متناوب و مکرر برای شما اتفاق می‌افتد، ممکن است به بیماری درازمدتی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر دچار شده باشید.

معده درد و دل‌پیچه همراه با نفخ شکم، غالباً به علت گیر افتادن باد شکم اتفاق می‌افتاد. این مشکل گوارشی بسیار شایعی است که می‌تواند بسیار آزار دهنده باشد، اما به راحتی می‌توان آن را برطرف کرد. دکتر داروساز می‌تواند یک داروی بدون نسخه از قبیل بوسکوپان یا مبورین را برای رفع این مشکل به شما توصیه کند.

معده درد عادی و خفیفی که بعد از غذا خوردن احساس می‌شود، باید بعد از یکی دو ساعت برطرف شود. اما در صورت مواجه با هر یک از شرایط زیر، حتماً با یک متخصص گوارش مشورت کنید:

• درد معده برطرف نمی‌شود و یا شدت آن بیشتر می‌شود.
• بلا استثناء بعد از هر باز غذا خوردن، معده شما درد می‌گیرد.
• درد معده شما خیلی شدید است و یا با علائم دیگری مانند دل پیچه همراه است.

خیلی از افراد به خاطر معده درد آزار دهنده‌ای که بعد از غذا خوردن به آن دچار می‌شوند، اصلاً از رسیدن وقت غذا وحشت دارند. چنین دردی قطعاً می‌تواند علائمی از یک بیماری باشد و معمولاً وجود عارضه‌ای در اجزای دستگاه گوارش را نشان می‌دهد که باید حتماً درمان شود.

• پُرخوری می‌تواند صرفاً به علت ورود مقدار زیادی غذا – بویژه غذاهای چرب یا فرآوری شده – به معده و سنگین شدن آن، منجر به بروز سوء هاضمه شود.
• غذاهای داغ، تند و پُرادویه
• عدم تحمل به یک ماده غذایی
• حساسیت به مواد غذایی
• بیماری سلیاک(حساسیت به گلوتن)
• مسمومیت غذایی
• زخم‌های پپتیک (زخم معده یا دوازدهه)
• سنگ صفرا 
• انسداد رگ‌های خونی
• چسبندگی روده 
• التهاب آپاندیس 
• سندرم روده تحریک‌پذیر 
• التهاب پانکراس (پانکراتیت)
• دیورتیکولیت: بیماری دردناکی که به علت تشکیل یک برآمدگی یا کیست در دیواره روده بزرگ به وجود می‌آید که می‌تواند دچار عفونت و التهاب شود.

• به معده خود استراحت بدهید.

کافی است به مدت 24 ساعت فقط آب بنوشید و این مدت را روزه بگیرید تا دستگاه گوارش شما کمی استراحت کرده و بهبود پیدا کند. هر وقت هم احساس گرسنگی کردید، مقدار کمی غذای غیر اسیدی مانند برنج، سوپ جو یا میوه وسبزیجات تازه بخورید تا معده شما بهتر شود.

• از داروهای ضد اسید که بدون نیاز به نسخه عرضه می‌شود، استفاده کنید.
• روی شکم کمپرس گرم بگذارید.
• معده را ماساژ بدهید.
• ماست بخورید.

تشویش و اضطراب، یک عارضه عصبی بسیار پیچیده است که می‌تواند باعث تغییر در واکنش‌های شیمیایی در سراسر بدن شما شود. اضطراب و استرسی که به بدن شما وارد می‌شود می‌تواند عوارض و بیماری‌های مختلفی را به دنبال داشته باشد. چندین عارضه ناشی از استرس وجود دارند که همگی می‌توانند سلامتی معده شما را با مشکل مواجه کنند. مهم‌ترین آنها عباتند از:

• کشیدگی عضلات شکمی
• سوء هاضمه 
• سندرم روده تحریک‌پذیر
• اسید معده: استرس باعث افزایش آزاد شدن هورمون اپی‌نفرین (آدرنالین) می‌شود و این هورمون نیز منجر به تولید مقادیر بیشتری از اسید معده شده و باعث بروز حساسیت، حالت تهوع و استفراغ می‌شود.

اگر درد معده شما خیلی شدید است و یا با تب و علائم دیگری همراه است، بهتر است حتماً به پزشک مراجعه کنید. اما اصولاً معده درد می‌تواند ناشی از اضطراب و استرس شدید باشد. در واقع استرس نه تنها در ظاهر، بلکه در عمل نیز علائمی از قبیل سوء هاضمه و دل درد شدید را برای فرد به وجود آورد.

به طور کلی تنها راهکار عملی صحیح برای رفع معده درد عصبی آن است که عامل استرس و ناراحتی عصبی خود را برطرف کنید. اگر معده درد شما به خاطر یک حمله عصبی باشد، باید صبر کنید تا علائم آن برطرف شود.

• با وجود آنکه استرس‌هایی که موجب درد معده می‌شوند، معمولاً ارتباطی با رژیم غذایی شما ندارد، اما بهتر است از برنامه‌های غذایی و کلاً سبک زندگی که خطر استرس و اضطراب را افزایش می‌هد، اجتناب کنید.
•  
• سعی کنید از دائمی شدن پیامدهای روانی دردها و بیماری‌های مزمن خود جلوگیری کنید و آنها را به فراموشی بسپارید. حس استقلال، خودباوری مشارکت اجتماعی و اتکاء به نفس را در خود تقویت کنید.
•  
• داروها: استفاده از داروهای ضد اسید می‌تواند در برخی موارد در رفع معده درد عصبی مؤثر باشد.
•  
• تمرین‌های ورزشی آرامش‌بخش، بیو فیدبک و هیپنوتیزم درمانی انجام دهید.
• آب زیاد بنوشید.

معده درد ممکن است به دلایل مختلف در مرحله ای از زندگی به سراغ شما بیاید. شما می توانید با مراجعه به متخصص گوارش خوب در تهران با عوارض ناشی از معده درد مقابله نمایید.