علائم و درمان انگل روده

درمان انگل روده

انگل یک موجود زنده یا یک حیوان کوچک است که در بدن یک جاندار دیگر زندگی کرده و از بدن او تغذیه می‌کند. انگل نمی‌تواند به تنهایی زنده بماند. انگل‌ها شامل کک، پشه و کرم‌ها هستند. بیماری‌های انگلی شامل عفونت‌های تک‌یاخته‌ای (موجودات تک‌سلولی مانند مالاریا)، کرم‌ها و بندپایان (مانند گال) می‌شوند.

کرم‌های روده بدون ایجاد علائمی نظیر رنگ‌پریدگی، ضعف، خستگی (ناشی از کم خونی که به دلیل تغذیه انگل‌ها از خون به وجود می‌آید)، بی قراری، اختلال در خواب و کاهش وزن (به دلیل تغذیه کرم‌ها از مواد غذایی بدن) برای سالیان متمادی در روده زندگی می‌کنند. انگل‌های روده معمولاً در روده زندگی کرده و تکثیر می‌شوند. سطح نامطلوب بهداشت و مصرف آب آلوده خطر ابتلا به انگل‌های روده را افزایش می‌دهد. کودکان بیش از دیگران در معرض این مشکل قرار دارند.

متخصص گوارش، کبد و آندوسکوپی بهترین راه دفاع در برابر انگل‌ها را رعایت بهداشت و پاکیزگی می‌داند. با شدت یافتن علائم باید به کمک راه‌های درمانی مختلف، عفونت‌های انگلی را درمان نمود. معمولاً طول دوره درمان کوتاه است (حداکثر چند روز) که به نوع کرم و داروهای تجویز شده بستگی دارد.

کرم‌ها یا انگل‌های روده چه هستند؟

کرم روده انسانی انگل‌هایی هستند که در روده انسان زندگی می‌کنند و از محتویات روده تغذیه کرده و خون دیواره روده را می‌مکند. کرم‌های روده ممکن است باعث ایجاد عفونت‌های جدی و مرگ‌آفرین شوند.

این بیماری عمدتاً در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری که مردم بر روی زمین مدفوع می‌کنند مانند بخش‌هایی از آفریقا، خاورمیانه، آسیای جنوبی، اندونزی و بخش مرکزی آمریکای مرکزی دیده می‌شود. در مردم قسمت مدیترانه‌ای اروپا یا قسمت جنوبی آمریکای شمالی نیز معمولاً این بیماری کم‌ و بیش دیده می‌شود.

انگل و کرم روده‌های شایع انسانی

انواع مختلف و فراوانی از کرم‌ها وجود دارد که معمولاً به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• کرم‌های گرد: شایع‌ترین عفونت‌های انگلی به وسیله کرم‌های نخی آسکاریس، کرم‌های قلاب‌دار و تریکوریس‌ها به وجود می‌آیند. تخم‌های کرم‌های گرد معمولاً از طریق خوردن غذا یا نوشیدن آب‌هایی که آلوده به تخم این کرم‌ها است وارد بدن فرد می‌شوند. این تخم‌ها در روده باقی مانده و کرم‌ها از آنها خارج می‌شوند.

• کرم کدو: این کرم‌ها در روده زندگی می‌کنند. مردم معمولاً با خوردن گوشت‌های خام یا آلوده به این کرم‌ها مبتلا می‌شوند.
• کرم‌های فلوک: این کرم‌ها می‌توانند در روده، عروق خونی، ریه‌ها یا کبد زندگی کنند. این کرم‌ها معمولاً ممکن است با شنا کردن یا شستشوی بدن در آب‌های تازه که حاوی این کرم‌ها هستند وارد بدن شما شوند. عفونت‌های ناشی از کرم‌های فلوک باعث ابتلا به بیماری‌های گرمسیری یا شیستوزومیازیس می‌شود.

علت عفونت‌های انگلی

تخم کرم در مدفوع انسان یا حیوانی که به این انگل‌ها دچار است یافت می‌شود و می‌تواند آب و خاک را آلوده کند. این کرم‌ها ممکن است در زمانی که شما سبزیجات نشسته، گوشت آلوده نپخته خوک اهلی، ماهی آب‌های آزاد یا گوشت حیوانات وحشی (مانند خرس، گراز دریایی و…) را می‌خورید وارد بدن شما شوند.

همچنین با خوردن ناخواسته کک سگ نیز ممکن است این انگل‌ها وارد بدن شوند. ممکن است این انگل‌ها در هنگام بازی با شن‌های آلوده به مدفوع حیوانات، در هنگام شنا یا راه رفتن با پای برهنه وارد بدن کودکان شوند. کرم‌های معمولی باغچه‌ای معمولاً باعث ایجاد بیماری در انسان نمی‌شوند.

علائم آلودگی به کرم‌های روده

علائم عمومی ممکن است پس از چند روز یا چند ماه پس از هجوم این کرم‌ها به بدن ایجاد شوند. علائم مرتبط با شکم می‌توانند از چند هفته تا چند ماه در بدن باقی بمانند و شامل موارد زیر می‌شوند:

• اتساع معده
• تنفس متعفن
• از دست دادن اشتها
• استفراغ
• خارش مقعد
• مخاط در مدفوع
• خون در مدفوع
• اسهال یا شل شدن حرکات روده
• کرم‌ها، قسمت‌هایی از کرم‌ها یا تخم‌های آن‌ها در مدفوع دیده می‌شوند.
• خارش پوست
• تورم در اطراف چشم
• در هنگام خواب برخی از کرم‌ها ممکن است از طریق دهان، بینی یا مقعد از بدن خارج شوند.
• وجود برآمدگی‌هایی در محل ورود کرم‌ها به بدن (معمولاً در پاها)

چگونه کرم‌های روده باعث ایجاد بیماری در انسان می‌شوند؟

کرم‌های بالغ به دیواره روده حمله کرده و از خون آن می‌مکند یا آزادانه در روده زندگی کرده و از محتویات داخل روده تغذیه می‌کنند. در نتیجه وجود این کرم‌ها، التهاب‌هایی روده بزرگ و روده کوچک، کولیت اولسراتیو، کم‌خونی، کمبود پروتئین، آهن و ویتامین‌ها (عمدتاً A, C, B12), در بدن ایجاد می‌شوند. در موارد حاد ممکن است انسداد روده به وجود آید. لارو (Larvae) ممکن است به قسمت‌های دیگر بدن (کبد، طحال، مثانه، عضلات، ریه‌ها و مغز) رفته و کیست‌ها و تورم‌های آلرژیک ایجاد کند.

عفونت‌های ناشی از انگل‌ها و کرم‌های روده چگونه تشخیص داده می‌شوند؟

اگر شما از نفخ بدون دلیل شکم، اسهال، ضعف و کاهش وزن رنج می‌برید پزشک ممکن است به وجود کرم‌های روده در شما ظنین شود (انگل‌های روده‌ای دیگر) و به همین دلیل ممکن است انجام آزمایش‌های زیر را تجویز و توصیه نماید:

• آزمایش خون
• یک آزمون مدفوع
• آندوسکوپی یا کولونوسکوپی
• عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس، ام آر آی یا CAT

درمان انگل‌های روده‌ای

دارودرمانی

پزشک داروهایی را در مقادیر مناسب برای از بین بردن کرم‌ها و انگل‌های روده شما تجویز می‌کند. مراقب باشید که داروها را دقیقاً در مقادیر تجویز شده مصرف نمایید زیرا در غیر این صورت ممکن است داروها جواب ندهند.

تغذیه و مکمل‌ها

• از مصرف هیدروکربنات‌های ساده اجتناب کنید.
• سیر خام، تخم کدو، انار، چغندر و هویج که به طور سنتی برای کشتن انگل‌ها مصرف می‌شده‌اند را بیشتر مصرف کنید.
• فیبر بیشتری بخورید تا از شر کرم‌ها رهایی یابید.
• از مواد پروبیوتیک استفاده کنید.
• آنزیم‌های گوارشی مانند پاپی که می‌تواند در گیاه پاپایا یافت شود و به کشتن کرم‌ها کمک می‌کند. این گیاه باید 30 دقیقه قبل از خوردن غذا مصرف شود.
• ویتامین سی که سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. اگر دچار اسهال شدید مصرف آن را کاهش دهید.
• روی که سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند.

داروهای گیاهی

داروهای گیاهی می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تقویت کنند. بسیاری از داروهای گیاهی که در درمان انگل‌ روده به کار برده می‌شوند عوارض جانبی سمی داشته و ممکن است با داروهای دیگر تداخل دارویی داشته باشند. این داروها را تحت نظر پزشک مجرب مصرف کنید. برخی داروهای گیاهی که ممکن است در درمان انگل‌های روده به کار برده شوند عبارتند از:

• سیر
• زرشک
• گلدن سیل یا هیدراستیس
• انگور اورگان
• رازیانه
• برنجاسف کوهی یا بومادران
• نعنا
• گردو

پیشگیری از ابتلا به کرم‌های روده

رعایت نکات زیر به جلوگیری از ابتلا به کرم‌های روده کمک می‌کند:

• شستن دست‌ها پس از رفتن به توالت، دست زدن به خاک یا حیوانات خانگی و قبل از خوردن غذا
• به کودکان آموزش دهید که دست در دهان و بینی خود نکنند.
• با پای برهنه راه نروید و از شنا کردن در آب‌های طبیعی در مناطق گرمسیری پرهیز کنید
• از رفتن به رستوران‌هایی که بهداشت را رعایت نمی‌کنند خودداری کنید.
• گوشت و ماهی را به خوبی بپزید.