کبد چرب غیر الکلی زمانی ایجاد می‌شود که میزان چربی‌های کبد از حد طبیعی بیشتر شود، این شرایط به مرور بر عملکرد کبد تاثیر منفی خواهد داشت و باعث آسیب به کبد می‌شود. افرادی که بیش از حد نوشیدنی‌های الکلی می‌نوشند نیز ممکن است مبتلا به کبد چرب شوند، اما این وضعیت با کبد چرب غیر الکلی متفاوت است. در ادامه توضیحاتی در مورد ماهیت بیماری، علت، علائم و نشانه‌ها، نحوه‌ی پیشگیری و درمان بیماری ارائه می‌دهیم.
کبد چرب غیر الکلی چیست؟
بیماری کبد چرب غیر الکلی بیماری است که به دلیل انباشته شدن چربی اضافه در کبد ایجاد می‌شود. کبد به صورت طبیعی دارای مقادیری بافت چربی است اما اگر میزان چربی‌ها بیش از پنج الی 10 درصد از وزن کبد شود، بیماری کبد چرب آغاز می‌شود.
بیماری کبد چرب می‌تواند پیشرفت کند و باعث تورم و آسیب‌های شدید به کبد شود.
کبد چرب غیر الکلی به دو دسته تقسیم می‌شود:
- اگر چربی‌های تجمع یافته در کبد آسیبی به کبد وارد نکند با نام کبد چرب غیر الکلی شناخته می‌شود.
- اگر چربی‌های کبد منجر به التهاب و آسیب به سلول‌های کبدی شود با نام استئاهپاتیت غیر الکلی نامیده می‌شود.
علت کبد چرب غیر الکلی
علت دقیق بیماری کبد چرب غیر الکلی هنوز به طور کامل مشخص نیست اما به نظر می‌رسد اضافه وزن و چاقی یکی از مهمترین علل بیماری است. چاقی در میان تمام گروه‌های سنی مشکلی است که در سال‌های اخیر افزایش پیدا کرده است، همزمان با افزایش چاقی، میزان بروز بیماری کبد چرب نیز افزایش چشمگیری داشته است. بروز بیماری در سنین میانسالی شایع‌تر است.
با اینکه علت دقیق بیماری کبد چرب غیر الکلی مشخص نیست اما برخی از عوامل خطری که مرتبط با بیماری تشخیص داده شده‌اند عبارتند از:
- اضافه وزن
- بالا بودن سطح چربی خون، تری گلیسیرید و یا کلسترول بد
- ابتلا به بیماری دیابت
- فشار خون بالا
بیشتر بخوانید: کبد چرب گرید 1
علائم و نشانه‌های کبد چرب غیر الکلی
کبد چرب با نام بیماری خاموش نیز شناخته می‌شود؛ زیرا ممکن است در اوایل شروع بیماری هیچ گونه علائمی نداشته باشید. بیشتر بیماران مبتلا به کبد چرب بدون اینکه دچار آسیب کبدی و یا سایر علائم بیماری شوند به زندگی خود ادامه می‌دهند. درصد کمی از بیماران ممکن است مبتلا به استئا هپاتیت غیر الکلی شوند.
علائمی که کبد چرب غیر الکلی می‌تواند ایجاد کند عبارت است از:
- خستگی شدید
- ضعف
- کم شدن وزن
- علائم کبد چرب روی پوست صورت مانند زرد شدن پوست و یا سفیدی چشم
- تشکیل عروق خونی عنکبوتی شکل روی پوست
- خارش برای مدت طولانی
در صورتی که استئاهپاتیت غیر الکلی پیشرفت نماید و تبدیل به سیروز کبدی شود علائمی مانند خونریزی داخلی، جمع شدن مایعات، از بین رفتن عضلات و احساس گیجی ممکن است ایجاد شود. این بیماران به مرور زمان ممکن است دچار نارسایی کبد شوند و به پیوند کبد نیاز داشته باشند.
بیشتر بخوانید: رژیم غذایی کبد چرب
پیشگیری از کبد چرب غیر الکلی
با توجه به اینکه هیچ روش درمان قطعی برای بیماری کبد چرب غیر الکلی وجود ندارد، پیشگیری از بیماری بهترین روش مقابله با آن است. برخی از روش‌هایی که می‌توانید از بیماری کبد چرب غیر الکلی پیشگیری نمائید شامل این موارد است:
- نگه داشتن وزن در محدوده‌ی سالم
- مصرف غذاهای حا.ی پروتئین بدون چربی، غلات کامل، میوه و سبزیجات فراوان، روغن‌های طبیعی و محصولات لبنی کم چرب
- انجام تمرینات ورزشی در اکثر روزهای هفته
- کاهش مصرف الکل (قطع مصرف الکل گزینه‌ی بهتری است)
- عدم مصرف داروهای بدون نسخه: هیچ گاه دارو، مسکن و یا مکمل دارویی را بدون تجویز پزشک مصرف نکنید.
درمان کبد چرب غیر الکلی
اگر به جز بیماری کبد چرب غیر الکلی، هیچ گونه مشکل و بیماری دیگری ندارید در اغلب موارد احتیاج به درمان خاصی وجود ندارد. در این موارد به شما توصیه می‌شود تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید تا روند تجمع چربی‌ها در الکل کنترل شود و یا حتی کاهش پیدا نماید. برخی از این تغییرات عبارتند از:
- کاهش وزن
- کاهش میزات کلسترول و تری گلیسیرید با رعایت رژیم غذایی مناسب
- کنترل بیماری دیابت برای افرادی که مبتلا به این بیماری هستند
- عدم مصرف الکل
برای بیمارن مبتلا به استئاهپاتیت غیر الکلی هیچ روش درمان یا دارویی وجود ندارد که بتواند میزان آسیب به کبد را کاهش دهد. در برخی موارد آسیب کبدی بدون نیاز به درمان کبد چرب متوقف می‌شود و گاهی اوقات حتی بهتر می‌شود، با این وجود توصیه می‌شود تحت نظر پزشک متخصص باشید و تغییر سبک زندگی که در پاراگراف پیش به آن اشاره شد را مد نظر داشته باشید.
در حال حاضر داروهایی مانند آنتی اکسیدان هایی مشابه ویتامین E برای درمان بیماری کبد چرب غیر الکلی در حال تحقیق و بررسی است. این نکته را به یاد داشته باشید هرگونه دارو و یا مکمل دارویی جهت درمان کبد چرب غیر الکلی باید توسط پزشک متخصص توصیه و مصرف شود.
اصلی‌ترین عارضه‌ی بیماری کبد چرب سیروز کبدی است. سیروز کبدی منجر به ایجاد زخم‌های دائمی در کبد می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌شود در صورتی که مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی هستید با تغییر سبک زندگی، روند پیشرفت بیماری را مدیریت و معکوس نمائید.
نتیجه گیری
بیماری کبد چرب غیر الکلی به دلیل تجمع چربی در کبد ایجاد می‌شود. این بیماری هیچ روش درمان قطعی ندارد و در مراحل ابتدایی هیچ گونه علامتی ایجاد نمی‌کند. با پیشرفت بیماری ممکن است علائمی مانند خستگی، ضعف، زرد شدن پوست و … را مشاهده کنید.
با توجه به اینکه برای کبد چرب غیر الکلی هیچ روش درمانی وجود ندارد، پیشگیری از ابتلا بهترین راهکار برای مقابله با بیماری است. با کاهش وزن، مصرف غذاها سالم و انجام فعالیت‌های بدنی می‌توانید تا حدود زیادی احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش دهید.