کبد خون را از سموم بدن پاکسازی میکند، پروتئینها را تجزیه کرده و برای کمک جذب چربیها، صفرا تولید میکند.
هنگامیکه یک شخص در طول سالها به مصرف بیشازحد الکل بپردازد، بافت سالم کبد با بافت اسکار جایگزین میشود و در پی آن کبد ملتهب میشود. با پیشرفت بیماری، بافت اسکار جایگزین حجم زیادی از بافت سالم کبد میشود، درنتیجه کبد دیگر نمیتواند بهدرستی به وظیفه خود عمل نماید.
متخصصان باید تمام بیماران مصرفکننده بیشازحد الکل را غربالگری نمایند. همه بیمارانی که در اثر مصرف الکل دچار مشکلات کبدی شدهاند باید از مصرف الکل خودداری نمایند.
کسانی که در مرحله شدید بیماری قرار دارند و کسانی که مصرف خود را کنترل نمیکنند، مصرف استروئیدها باید مدنظر گرفته شود. پیوند کبد آخرین گزینه درمانی است که در مرحله نهایی بیماری در اثر سوءمصرف الکل برای بیماران صورت میپذیرد.
درمان بیماریهای کبدی مربوط به مصرف الکل نیازمند داشتن یک رژیم غذایی سالم ازجمله قطع مصرف الکل است. ممکن است پزشک در رژیم غذایی شما تغییراتی ایجاد کند تا شرایط کبد شما بهبود یافته و آسیبهای مرتبط با مصرف الکل برطرف گردند.
ممکن است نیاز باشد برای درمان، به یک برنامه بازیابی بیماران الکلی بپیوندید. ممکن است برای درمان و مدیریت عوارض ناشی از آسیبهای کبدی نیاز به مصرف برخی از داروهای خاص باشد. افراد مبتلا به بیماری پیشرفته کبد الکلی که با پرهیز الکل و درمان پزشکی بهبود نمییابند، ممکن است نیازمند پیوند کبد گردند.
علائم کبد چرب الکی
کبد چرب الکلی عوامل متفاوتی دارد که مهمترین آنها شامل موارد زیر می شوند:
- درد شکم
- کم اشتهایی
- حالت تهوع
- کاهش ناگهانی وزن
- تب و لرز
- زردی پوست
- احساس ضعف
چرا کبد مهم است؟
کبد دومین ارگان بزرگ بدن محسوب میشود که در زیر قفسه سینه در سمت راست واقع شده است.
وزن آن حدود ۱٫۵ کیلوگرم است، شکل آن هم شبیه توپ فوتبالی است که از یک سمت تخت شده باشد.
کبد عملکردهای بسیار متعددی در بدن دارد. کبد آنچه میخورید و مینوشید را به انرژی و مواد مغذی پردازش میکند، بهنحویکه شما قادر باشید از آنها استفاده نمایید. همچنین کبد مواد زائد و مضر را از خون حذف مینماید.
چگونه الکل کبد را تحت تأثیر قرار میدهد؟
الکل میتواند به سلولهای کبدی آسیب رسانده و یا آنها را از بین ببرد. کبد الکل مصرفی شما را تجزیه میکند، بهنحویکه بدن بتواند آن را دفع نماید. اگر شما بیش از توان پردازش کبد الکل مصرف نمایید، سلولهای کبد شما آسیب خواهند دید.
انواع مختلف بیماریهای کبدی مرتبط با الکل
سه نوع اصلی بیماری کبدی مرتبط با الکل وجود دارد: بیماری کبد چرب الکلی، هپاتیت الکلی و سیروز الکلی.
بیماری کبد چرب الکلی
مصرف مشروبات الکلی باعث ذخیره چربی در سلولهای کبدی و بیماری کبد چرب میشود. این اولین مرحله از بیماریهای کبدی مرتبط با الکل محسوب میشود. معمولاً این عارضه هیچ علامتی ندارد.
اگر علائم ایجاد شود، ممکن است شامل خستگی، ضعف و ناراحتی موضعی سمت راست بالای شکم باشد. ممکن است آنزیمهای کبدی نیز افزایش یابند، بااینحال اغلب آزمایش عملکرد کبد طبیعی است. بسیاری از مصرفکنندگان سنگین الکل به بیماری کبد چرب مبتلا هستند. بیماری کبد چرب الکلی ممکن است با قطع مصرف الکل دوباره به حالت طبیعی بازگردد.
هپاتیت الکلی
هپاتیت الکلی شرایطی است که در آن چربی در کبد رسوب کرده، کبد ملتهب میشود و تا اندازهای بافت اسکار در آن به وجود میآید. علائم آن میتواند شامل از دست دادن اشتها، تهوع، استفراغ، درد شکم، تب و زردی باشد.
در این شرایط آنزیمهای کبدی افزایش مییابند و آزمایش عملکرد کبد ممکن است غیرطبیعی باشد. تا ۳۵ درصد از مصرفکنندگان سنگین الکل، به هپاتیت الکلی مبتلا میشوند و ۵۵ درصد از آنها نیز دچار سیروز کبدی میگردند.
هپاتیت الکلی میتواند خفیف یا شدید باشد. هپاتیت الکلی خفیف ممکن است با قطع الکل روند بیماری معکوس گردد. هپاتیت الکلی شدید ممکن است بهطور ناگهانی خود را ظاهر سازد و منجر به عوارض جدی ازجمله نارسایی کبد و مرگ شود.
سیروز الکلی
درمان بیماران مبتلا به سیروز الکلی شبیه بیماران مبتلا به انواع دیگر سیروز میباشد، و آن شامل پیشگیری و درمان عوارضی همچون: آسیت، پریتونیت باکتریایی، خونریزی واریسی، انسفالوپاتی، سوء تغذیه و سرطان کبد میباشد.
هنگامیکه سیروز کبدی پیشرفته باشد و عوارض جبرانناپذیر (آسیت، پریتونیت باکتریایی، انسفالوپاتی کبدی، خونریزی واریسی) همراه آن ظاهر گردد، بیمار باید به یک مرکز پیوند کبد ارجاع داده شود.
سیروز الکلی پیشرفتهترین نوع آسیب کبدی ناشی از الکل محسوب میشود. در این حالت بافت سخت اسکار جایگزین بافت سالم و نرم کبد میشود. در این شرایط سلولهای کبدی سخت آسیبدیده و در ساختار طبیعی کبد اختلال ایجاد میشود.
بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از مصرفکنندگان سنگین الکل دچار سیروز کبدی میشوند. علائم سیروز کبد ممکن است شبیه به مبتلایان به هپاتیت شدید الکلی باشد. سیروز کبدی پیشرفتهترین بیماری کبدی ناشی از مصرف الکل محسوب میشود و با قطع مصرف اصلاح نمیگردد. بااینحال، پرهیز از مصرف الکل ممکن است علائم و نشانههای بیماری کبد را بهبود بخشیده و از آسیب بیشتر جلوگیری نماید.
بیماریهای کبدی مرتبط با مصرف الکل چگونه پیشرفت میکنند؟
بسیاری از مصرفکنندگان سنگین الکل ابتدا به بیماری کبد چرب مبتلا شده و در امتداد آن در طول زمان به هپاتیت الکلی و سیروز الکلی مبتلا میشوند. بااینحال، در برخی از مصرفکنندگان ممکن است بدون طی کردن مرحله هپاتیت الکلی، فرد بهیکباره دچار سیروز کبدی شود.
برخی افراد نیز ممکن است به هپاتیت الکلی مبتلا شده ولی هرگز دچار علائم خاصی نشوند. علاوه بر این، مصرف الکل میتواند آسیب کبدی ناشی از بیماریهای کبدی غیرالکلی مانند هپاتیت C مزمن را بدتر نماید. از آنجاکه حساسیت فرد به اثرات سمی الکل تحت تأثیر عوامل متعددی ازجمله سن، جنس، ژنتیک و شرایط پزشکی قرار دارد، معقول است برای بررسی میزان مصرف الکل با پزشک خود به مشورت بپردازید.
تشخیص کبد چرب الکلی
بیماریهای کبدی مرتبط با مصرف الکل را میتوان بر اساس سابقه سوءمصرف الکل، آزمایشگاه و یا اختلالات رادیولوژی یا شرایط پزشکی مربوط به سوءمصرف الکل تشخیص داد. ممکن است برای رد سایر بیماریهای کبدی آزمایش خون تجویز شود. ممکن است برحسب نیاز پزشک از کبد نمونهبرداری یا بیوپسی انجام داد. در نمونهبرداری، قطعه کوچکی از بافت کبد خارج میشود و در آزمایشگاه موردبررسی قرار میگیرد.
عوارض ناشی از کبد چرب الکلی
عوارض ناشی از بیماریهای کبدی ناشی از مصرف الکل معمولاً پس از سالها نوشیدن بیشازحد رخ میدهد. این عوارض میتوانند جدی و خطرناک باشند. آنها میتوانند شامل شرایطی شوند که مربوط به نارسایی کبد میشود، اصلی ترین عوارض ناشی از نوشیدن بیش از حد الکل شامل موارد زیر می شود:
علاوه بر بیماریهای کبد الکلی ممکن است بیمار همزمان دچار نارساییهای ارگانهای دیگر نیز بشود.
پیشگیری از کبد چرب الکلی
دکتر مسعود صدرالدينی فوق تخصص گوارش ، کبد و آندوسکوپی می باشند ایشان دارای بورد تخصصی و فوق تخصصی از دانشگاه علوم پزشکی تهران مباشند همچنین متخصص گوارش ( معده و روده ) و داخلی هستند که دوره ی فلوشیپ ERCP پیشرفته را گذرانده و دارای سابقه آموزشی و پژوهشی در دانشگاه های علوم پزشکی میباشند و عضو انجمن گوارش اروپا و امریکا هستند.
سلام اقای دکتر
من خدمت شما رسیدم انزیم کبدبمکمی بالا بود وتست هم گرید یک بودم دوباره کی بیامو مشکلی هم ندارم
سلام.
بدون معاینه و دیدن بیمار امکان پاسخ دهی صحیح نمی باشد. لطفا برای هماهنگی و درمان بیماری بهتر است به صورت حضوری مراجعه نمایید.