آیا التهاب پانکراس درمان دارد؟

درمان التهاب پانکراس

آیا اخیراً مدفوع شما دچار تغییر شکل غیر طبیعی شده است؟

آیا با علائم التهاب پانکراس آشنایی دارید؟

درمان التهاب پانکراس چیست؟

اگر می خواهید پاسخ پرسش های فوق را بیابید، با ما در این مقاله همراه باشید.

درمان-التهاب-پانکراس

التهاب پانکراس یا پانکراتیت مزمن عبارت است از التهاب غده‌ی پانکراس که درمان یا بهبود نمی‌یابد؛ این بیماری به مرور زمان وخیم‌تر می‌شود و منجر به صدمات دائمی می‌گردد.

پانکراتیت مزمن در نهایت به توانایی بیمار برای هضم غذا و تولید هورمون‌های پانکراس آسیب می‌زند. پانکراتیت مزمن اغلب اوقات در بیماران بین سن 30 الی چهل سال به وجود می‌آید و در مردان بیشتر از زنان شیوع دارد.

التهاب مداوم پانکراس می­تواند منجر به یک بیماری جدی شود. در حالی که الکلیسم یک علت شناخته شده پانکراتیت است، اغلب اوقات عوامل دیگری از جمله دیابت و سرطان پانکراس نیز می­توانند منجر به این بیماری شوند.

درد شدید ناشی از التهاب پانکراس می‌تواند به شکل جدی کیفیت زندگی بیمار را پایین بیاورد. این نکته حائز اهمیت است که بیمار به محض تشخیص درمان شود. زیرا تکرار التهاب ممکن است آسیب‌های غیر قابل جبرانی را به وجود بیاورد و تسکین درد نتیجه‌ی چندانی نداشته باشد. با دارو می‌توان درد ناشی از التهاب پانکراس را تسکین داد. در ذیل به برخی از داروهایی که به منظور تخفیف درد ناشی از التهاب پانکراس تجویز می شود، اشاره می نماییم:

• داروهای ضد درد غیرمخدر( مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا هر دو)

•  اگر داروهای غیرمخدر درد را تسکین ندهند مخدرهای خفیف همانند کدئین به بیمار داده می‌شود.

•  اگر آرامبخش های خفیف درد را تسکین ندهند، داروهای قوی تر مانند مورفین به بیمار داده می‌شود. اکثر بیماران دچار پانکراتیت مزمن همراه داروهای مسکن آنتی‌اکسیدان می‌گیرند که با توجه به شواهد به تسکین دردشان کمک می‌کند.

گزینه‌های دیگری نیز برای تسکین درد وجود دارد، از جمله بلوک شبکه سلیاک، که در تسکین چشمگیر درد مؤثر است. در بلوک شبکه سلیاک، عصب‌هایی را که از پانکراس سیگنال‌های درد را به مغز می‌فرستند، با استفاده از تزریق بلوک می‌کنند. اگر تنگی در مجاری پانکراس وجود داشته باشد، جایگزینی یک لوله پلاستیکی به نام استنت می‌تواند در تسکین علائم درد مؤثر باشد.

جراحی التهاب پانکراس

یکی از گزینه ها برای درمان التهاب پانکراس جراحی می باشد. وقتی درمان دارویی برای تسکین درد بیمار دچار پانکراتیت مزمن تأثیری نداشته باشد، پزشک ممکن است سراغ گزینه‌ی جراحی برود. یک پانكراتيكوژژنوستومی جانبی می‌تواند بیش از 80% در تسکین درد بیماران مؤثر باشد.

جراحی ویپل

یک روش جراحی دیگر که التهاب و توده‌های روی قسمت سر پانکراس را برمی‌دارد جراحی ویپل نام دارد؛ البته این روش تا حدود زیادی از بافت مهم پانکراس را برمی‌دارد و در صورتیکه این جراحی توسط فرد متخصص انجام نگیرد، می تواند منجر به مشکلاتی از قبیل افزایش خطر مرگ بیمار شود.

عوارض ناشی از التهاب پانکراس

علت اصلی به وجود آمدن التهاب در ناحیه پانکراس تاکنون ناشناخته مانده است اما متخصص گوارش فاکتور های موثری را در به وجود آمدن این عارضه دخیل می داند. در ذیل به برخی از این فاکتور ها به اختصار اشاره می نماییم:

•  مصرف بیش از حد مشروبات الکلی
• بیماری‌های خودایمنی ( وقتی سیستم ایمنی بدن به خود بدن حمله می‌کند)
•  جهش‌های ژنی ناشی از فیبروز کیستی
•  مجرای مسدود شده پانکراس یا مجرای صفراوی مشترک
•  پانکراتیک ارثی و وجود سابقه بیماری در خانواده نیز می تواند در به وجود آمدن این بیماری دخیل باشد. به طور مثال دو نفر یا تعداد بیشتری از اقوام درجه یک دچار این بیماری شده باشند.

علائم التهاب پانکراس

اکثر بیماران مبتلا به پانکراتیت مزمن دچار درد در قسمت فوقانی شکم می‌شوند، البته در برخی موارد بیمار هیچ دردی ندارد. درد ممکن است به صورت تیر کشیدن در پشت بیمار باشد و هنگام خوردن و آشامیدن شدیدتر شود.

این درد می تواند مداوم و شدید باشد و بیمار را از انجام فعالیت های روزمره بازدارد. دیگر علائم این بیماری عبارت اند از:

• تهوع
•  استفراغ
• کاهش وزن
•  اسهال
• مدفوع چرب
• مدفوع به رنگ روشن یا خاک رُسی

اشخاص دچار پانکراتیت مزمن اغلب  دچار کاهش وزن شده و حتی وقتی اشتها و عادات غذا خوردن آنها ممکن است تغییر پیدا نماید. کاهش وزن به این علت رخ می‌دهد که به میزان کافی آنزیم‌های پانکراس برای هضم غذا ترشح نمی‌شود.

لذا مواد غذایی به شکل عادی جذب نشده و این مسئله منجر به سوء تغذیه می‌گردد. بیماران دچار پانکراتیت مزمن ممکن است به علت درد ناشی از این بیماری کیفیت زندگیشان کاهش یابد و اغلب اوقات برای درمان علائم بیماری لازم است در بیمارستان بستری شوند.

تشخیص التهاب پانکراس

اولین گام برای درمان التهاب پانکراس تشخیص این بیماری می باشد. بهترین راه برای تشخیص پانکراتیت مزمن، آزمایشاتی است که می‌توانند ساختار پانکراس را از طریق رادیوتراپی ( پرتو ایکس) ارزیابی کنند.

آزمایش خون معمولاً برای تشخیص پانکراتیت مزمن اثربخش نیست. همانند پانکراتیت حاد، پزشک تاریخچه‌ی پزشکی کاملی از بیمار می‌گیرد و از لحاظ جسمی وی را بررسی می‌کند. آزمایشات متعددی به منظور تشخیص التهاب پانکراس وجود دارد. در ذیل به برخی از این روش ها اشاره می نماییم:

1-اولتراسونوگرافی شکم

یک تکنسین از طریق وسیله‌ای دستی که آن را روی شکم بیمار حرکت می‌دهد امواج صوتی را به سوی پانکراس می‌فرستد. امواج صوتی با پانکراس، کیسه صفرا، کبد، و دیگر ارگان‌های داخلی برخورد کرده و انعکاس آنها تکانه‌های الکتریکی را تولید میکند.

تصویری که بر روی مانیتور تشکیل می شود را سونوگرام می نامند. اگر سنگ‌های کیسه صفرا موجب التهاب شوند، امواج صوتی منعکس شده محل سنگ‌ها را نشان می‌دهند.

2-آندوسکوپی اولتراسوند

پزشک بعد از اسپری یک محلول در گلوی بیمار و بیحس کردن آن موضع، یک آندوسکوپ یعنی لوله‌ای نازک، انعطاف‌پذیر و سبک را از طریق دهان به شکم و روده‌ی کوچک بیمار وارد می‌کند.

سپس اولتراسوند متصل به آندوسکوپ را روشن کرده و امواج صوتی را برای ایجاد تصاویر پانکراس و مجاری صفرایی تولید می‌کنند.

3-کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی یا MRCP

در “ام آر سی پی” از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی استفاده می‌شود. این روش یک فرآیند غیرتهاجمی است و از اندام‌های بدن تصاویر مقطعی می‌گیرد.

بیمار بعد از بی حسی خفیف، روی یک لوله‌ای شبیه به سیلندر دراز می کشد. متخصص ماده‌ی مخصوصی را به درون رگ‌های بیمار تزریق می‌کند تا قادر به تصویربرداری از پانکراس، کیسه صفرا و پانکراتیت و مجاری صفراوی شود.

4-توموگرافی کامپیوتری(CT)

سی تی اسکن یک رادیوگرافی غیرتهاجمی با پرتوهای اشعه‌ی ایکس است که از قسمت‌های مختلف بدن تصاویر سه بعدی می‌گیرد.

بیمار روی یک تخت دراز کشیده و به آرامی داخل یک دستگاه دونات شکل وارد می شود. آزمایش می‌تواند سنگ‌های صفرایی و میزان صدمه به پانکراس را نشان دهد.
گهگاهی، در تشخیص علت پانکراتیت مزمن از آزمایشات خون، مانند آزمایشIgG4 برای ارزیابی پانکراتیت خودایمنی استفاده می شود. هر چند آزمایشات خون معمولاً در تشخیص پانکراتیت مزمن استفاده نمی‌شوند.

دکتر مسعود صدرالدینی

دکتر مسعود صدرالدينی فوق تخصص گوارش ، کبد و آندوسکوپی می باشند ایشان دارای بورد تخصصی و فوق تخصصی از دانشگاه علوم پزشکی تهران مباشند همچنین متخصص گوارش ( معده و روده ) و داخلی هستند که دوره ی فلوشیپ ERCP پیشرفته را گذرانده و دارای سابقه آموزشی و پژوهشی در دانشگاه های علوم پزشکی میباشند و عضو انجمن گوارش اروپا و امریکا هستند.